Władze lokalne w Wisznicach

dr Dariusz Tarasiuk, adiunkt UMCS Lublin

(wykład wygłoszony na otwarciu nowej siedziby urzędu gminy Wisznice dnia 15 lutego 2007 r.)

a. Magistrat

Nie wiadomo kiedy Wisznice otrzymały prawa miejskie. Pewne jest jedynie, że stało się to pomiędzy 1511 a 1579 r., dokładniejsze ustalenie tej daty to rozważania hipotetyczne. Dowodem na to, że w Wisznicach w późniejszych latach był wójt jest istnienie ulicy Wójtowej.  to był i wójt. Niestety źródła historyczne milczą na ten temat.

Na początku XIX w. miasteczko zaliczane było w XIX w. do V kategorii miast Królestwa Polskiego. Na początku XIX w. r. było ono administrowane przez wójta gminy Wisznice. Wynikało to z braku funduszy miejskich na utrzymanie burmistrza. Dopiero w 1819 r. ówczesna ich właścicielka Anna Sapieżyna została zmuszona do zadeklarowania czy rezygnuje z praw miejskich, czy też godzi się utrzymywać ze swoich środków władze miejskie? W tej sytuacji Sapieżyna zobowiązała się do uiszczania składki na finansowanie działalności magistratu Wisznic, w wysokości 600 złp. (tj. 90 rb.), czyli minimum dopuszczonego przez prawo.

W tym miejscu wypada poświęcić kilka słów urzędowi burmistrza. W I poł. XIX stulecia procedura ich wyboru w miastach prywatnych wyglądała następująco. Właściciel miasta przedstawiał kandydatów komisji wojewódzkiej, która następnie uzyskiwała mianowanie Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych. Później od 1859 r. burmistrzów mianował właściwy terytorialnie Rząd Gubernialny na wniosek naczelników powiatów. Burmistrz, aby objąć urząd musiał złożyć przysięgę na wierność, podpisać deklarację o nienależeniu do tajnych towarzystw, wpłacić opłatę stempla nominacyjnego i kaucję w wysokości ¼ rocznych dochodów i sporządzić protokół instalacji. Wykonywał funkcje administracyjne, policyjne i skarbowe. Do ich obowiązków należało m.in.: pilnowanie bezpieczeństwa, utrzymywanie dróg i mostów, prowadzenie statystyk i pobieranie podatków.

Oprócz burmistrza władze miasteczka składały się z trzech ławników, którzy byli wybierani spośród mieszczan. Znamy nazwiska kilku z nich np. w 1845 r. byli nimi: Michał Krukowski i Stanisław Reyzner.

Budżety XIX-wiecznych miasteczek, w tym i Wisznic były przy tym prawie takie same przez wiele lat. Władze miejskie miały również bardzo małą możliwość decydowania o zakresie wydatkowania posiadanych funduszy. Fundusze zbierane na potrzeby miasta stanowiły jednak tylko ułamek sum przewijających się przez kasę miejską. Do zadań burmistrza należało również zbieranie podatków państwowych.

Pierwszymi burmistrzami miasteczka w latach dwudziestych XIX w. był wcześniejszy wójt gminy Józef Ożarowski i Józef Czajkowski.

W przedstawianym okresie Wisznice nie posiadały ratusza. Burmistrz urzędował w budynku dworskim na Wygodzie. Sosnkowski wybudował nowy „z drzewa tartego na podmurowania w węgieł z kominem murowanym, kryty kalenicą, cztery stancje i sień (14 x 8 m)”. Sosnkowski w 1855 r. sprzedał budynek magistratu za 300 rb. burmistrzowi Józefowi Czajkowskiemu, który potem 18 III 1857 r. sprzedał go swojemu następcy na urzędzie burmistrza Olszewskiemu, a ten zaczął żądać refundacji od dziedzica za jego wynajmowanie. Po jego odwołaniu z urzędu zerwana została „jedność” urzędu z budynkiem.

Wisznice pozbawiono praw miejskich na mocy zarządzenia z dnia 24 XII 1869.

b. Gmina dominialna

Dekret Fryderyka Augusta z 23 II 1809 r. uznawał wójtów gmin za urzędników pełniących czynności administracyjne i policyjne, nie ograniczonych jakąkolwiek formą samorządu. Za wójtów uznano odgórnie dziedziców, którzy mieli pełnić ten urząd bezpłatnie, gdyż uznano, iż jest to w ich własnym interesie. Dziedzice za zgodą podprefekta mogli przekazać swoje obowiązki sołtysom, albo utrzymywanym przez siebie zastępcom. Wójtowie mieli w każdej wsi do pomocy sołtysa. Wójt sądził drobne przestępstwa, prowadził księgi ludności, wyznaczał podwody i kwatery dla wojska i prowadzenie kilkudziesięciu rodzajów akt. Sapiehowie nie mieli czasu na zarządzanie gminą i korzystali z prawa utrzymywania wójta. Po przejęciu dóbr przez Sosnkowskich, wójtem gminy Ignacy Sosnkowski, który także wyznaczał swoich zastępców.

c. Gmina samorządowa

Po uwłaszczeniu chłopów w 1864 r. powstały gminy samorządowe. Pierwszym szczeblem nowego samorządu było zebranie gromadzkie wsi, w którym uczestniczyli wyłącznie chłopi posiadający 1,5 morgi ziemi. Drugim szczeblem były zgromadzenia gminne, w których mieli prawo brać chłopi posiadający ponad 3 morgi ziemi i inni właściciele ziemscy, po osiągnięciu biernego wieku wyborczego, czyli 25 lat. Wójtem i ławnikiem mogła zostać wybrana osoba posiadająca co najmniej 6 morgów ziemi, nie było wymagane przy tym żadne wykształcenie. W tej sytuacji, gdy wielu wójtów było analfabetami, bardzo ważną stawała się funkcja pisarza gminnego.

Reforma samorządu łączyła się również ze zmianą granic poszczególnych gmin. Okolice Wisznic w 1864 r. znalazły się w gminie Horodyszcze. W 1866 r. należały do niej wsie: Polubicze, Dubicy, Romaszki, Rowiny, Łyniew, Dołholiska, Małgorzacin i Zacisze. W skład gminy wiejskiej miasteczka Wisznice i Horodyszcze weszły dopiero po utracie praw miejskich.

Na czele gminy stali wójtowie, m.in.: Jakub Szpak (1877), Stanisław Osypiuk (1878), Michał Supronowicz (1889) i Wawrzyniec Jakubowicz (1900).

Do najważniejszych zadań zgromadzeń gminnych należało ustalania budżetu gminy. W zbiorach archiwalnych zachował się budżet gminy Horodyszcze z 1905 r. Kształtował się następująco. Przychód składał się przede wszystkim z podatku od ziemi. W gminie podatek gminny wynosił 12¾ kop. od morgi, wyższą stawkę pobierano tylko od placów żydowskich położonych wokół rynku w Wisznicach. Razem zbierano 3639,40 rb., które wydawano na nastające potrzeby: wynagrodzenia urzędników – 775 rb. (pensja wójta 180 rb., pensja pisarza, 180 rb., pomocnik pisarza 150 rb., wynagrodzenie sołtysów 146 rb., starosta zarządu gminy 80 rb.), prowadzenie kancelarii – 490,83, , sądy gminne – 294 rb., szkoły gminne – 550 rb., wydatki na cele rządowe – 427 rb. i cele uchwalone na zebraniu gminnym – 901 rb. Najem pomieszczeń – 200 rb. (gmina Horodyszcze jako jedyna w powiecie włodawskim nie miała własnego budynku). Wynajmowano lokal w folwarku Dubica.

Najszerzej znanym wydarzeniem tego okresu w gminie Wisznice było domaganie się wprowadzenia języka polskiego do administracji jesienią 1904 r. Chociaż w końcu zdecydowana większość mieszkańców mówiła na co dzień po rusku. Na początku 1905 r. krakowska gazeta „Słowo Polskie” donosiła z miłym zaskoczeniem, że na Podlasiu, m.in. w gminie Wisznice ludność domaga się języka polskiego, a siebie nazywa Polakami. Podobne zdanie wyrażał wydawany w Krakowie „Polak”, który donosił z satysfakcją, że w kilku gminach na Południowym Podlasiu, m.in. w Horodyszczu ludność żądała wprowadzenia do urzędów języka polskiego.

Wybuch I wojny, masowe wypędzenia ludności spowodowały chwilowy upadek samorządu gminnego.

---

 

Najważniejsze wydarzenia z życia gminy Wisznice w latach 1918 – 2007

oprac. Aleksander Szołucha

(wykład wygłoszony na otwarciu nowej siedziby urzędu gminy Wisznice dnia 15 lutego 2007 r.)

W wyniku działań I wojny światowej Wisznice zostały spalone w około 90%. W centrum tej miejscowości nie uległy zniszczeniu następujące budynki:  

- tzw. stary kościół, który do 1920 r. był cerkwią,

- drewniana plebania (katolicka) z II połowy XIX w.,

- drewniana dzwonnica stojąca przy nieistniejącym już wówczas kościele katolickim,

- mała kapliczka św. Jana u zbiegu ulic Kościelnej i Zielonej. (Powstanie jej ma ciekawą historię).

Bezpośrednio po wojnie i przez kilka następnych lat mieszkańcy Wisznic odbudowywali swoje zagrody. Powstawały też inne obiekty gospodarcze i użytku publicznego.

W okresie międzywojennym pomimo trudności lokalowych Wisznice są siedzibą:

- dekanatu,

- urzędu gminy,

- policji i poczty,

- posiadają pełną 7 klasową szkołę powszechną,

- mają ochotniczą straż pożarną.

Funkcjonują dwa młyny parowe oraz około 30 sklepów i wyszynków.

Fakty te pozwalają stwierdzić, że Wisznice są ośrodkiem wyżej zorganizowanym niż Curyn czy Rowiny, jak też sąsiednie wsie, będące siedzibą gmin. Dlatego, aby oddać właściwy charakter tej miejscowości nazywam Wisznice osadą.

Budynki murowane w osadzie wzniesione w latach 1919-1939 są nieliczne. W latach 20-tych przy ul. Warszawskiej 44 oddano do użytku parterowy budynek murowany o 8 izbach przeznaczony na Urząd Gminy.

W końcu lat 30-tych ks. Bronisław Turski rozpoczął budowę nowego kościoła na fundamentach z okresu przedwojennego, (który został poświęcony 26 listopada 1950 r.).

Zbudowano i oddano do użytku murowany, piętrowy budynek na Szkołę Powszechną w Wisznicach i rozpoczęto budowę murowanej szkoły w Polubiczach. Z tego typu budynków handlowych należy wymienić sklepy: Rolnik i Społem, a z przemysłowych młyn spółki Osypiuków.

Z murowanych budynków prywatnych na uwagę zasługują: w Rynku dwa piętrowe domy: Juliana Gierczyńskiego (wg informacji wnuka Włodzimierza Gierczyńskiego [Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.]) i Czyża oraz przy ul. Kościelnej parterowy – obecny posterunek policji.

Drogi i ulice w osadzie są polne i błotniste. Wyjątek od tej zasady stanowią ulice: Warszawska i Kościelna, leżące na trakcie prowadzącym z Białej Podlaskiej przez Wisznice do Sławatycz lub Parczewa i Lublina.

Głównym ujęciem wody zaopatrującym ludność zamieszkałą w centrum była (ciekawa architektonicznie) studnia na kołowrót zlokalizowana w Rynku. Oprócz wspomnianej studni mamy też kilka innych, z których pobierano wodę przy pomocy żurawia lub kluczyska.

Rozwój osady przerwała II wojna światowa. W historii gminy z tego czasu można wyróżnić:

- okres okupacji sowieckiej 28 IX – 9 X 1939

- okres okupacji hitlerowskiej 10 X 1939 – 22 VII 1944.

Wydarzeniem poprzedzającym okupację sowiecką była działalność tzw. Czerwonej wstążki. Ta samozwańcza organizacja swoją działalnością, nie przyniosła chluby osadzie. Ona to witała wkraczającą do Wisznic armię bolszewicką jako wyzwolicielkę ludu. W pierwszych dniach okupacji sowieckiej, dowództwo wojskowe powołało w Wisznicach Komitet Tymczasowy – jako organ władzy ludowej oraz Milicję czerwoną. Siedzibą ich był budynek gminy. Prawnie stanowisko wójta nie zostało zlikwidowane, ale praktycznie nie było osoby pełniącej tę funkcję.

Na mocy porozumienia sowiecko – niemieckiego armia bolszewicka wycofuje się za Bug. 10 października wkraczają wojska Wermachtu. Rozpoczyna się okres okupacji hitlerowskiej. Siedzibą władz jest budynek gminy, w którym urzęduje wójt Czesław Targoński – znany jako obrońca Polaków. Tu urzęduje również landkomisarz. Na siedzibę żandarmerii zabrano cały budynek szkoły powszechnej.

W wyniku likwidacji powiatu włodawskiego 3 gminy: Opole, Sławatycze i Wisznice wcielono do powiatu Biała Podlaska. Zlikwidowano również gminę Romanów z siedzibą w Sosnówce, a jej wsie włączono do gminy Wisznice. Metodą rządów był terror, zbiorowa odpowiedzialność i likwidacja narodu żydowskiego.

W Rynku tuż za mieszkalną zabudową żydowską pomiędzy ulicami Krótka – Rowińska – Żabia, a na wschód po sklep Społem utworzono getto. Warunki egzystencji Żydów w getcie można określić zwrotami: głód, chłód i epidemia.

Po wkroczeniu 22 lipca Armii Czerwonej do Wisznic następuje zmiana wójta; stanowisko obejmuje Józef Władyczuk. Hasła rządowe wzywające do tworzenia oświaty dla ludu podchwytuje właścicielka dóbr  w Horodyszczu Natalia Horodyska, która za zgodą wójta Józefa Władyczuka otwiera na Wygodzie Szkołę średnią zwaną Kursem Gimnazjalnym lub szkołą Horodyskiej. Radość z sukcesu trwała krótko.

W początkach 1946 r. Kuratorium Okręgu Szkolnego w Lublinie, ze względów politycznych nie wyraziło zgody na prowadzenie szkoły przez Natalię Horodyską. Szkoła w kwietniu przestaje funkcjonować. Jej organizatorka i część nauczycieli wyjeżdża.

Problemem reaktywacji szkoły średniej są zainteresowani rodzice i władze gminy. W lipcu 1946 r. Gminna Rada Narodowa podjęła uchwałę o utworzeniu Prywatnego Koedukacyjnego Gimnazjum Gminnej Rady Narodowej w Wisznicach. Przewodniczący GRN Jan Haczkur powyższą uchwałę wprowadza w życie. Na dyrektora Gimnazjum zostaje powołany Władysław Zawadzki.

Gimnazjum zlokalizowano w połowie budynku gminy przeznaczając na ten cel 4 niewielkie pokoje. Ciasnota lokalowa uniemożliwiła normalną pracę urzędu i szkoły. Wolnych budynków na przeniesienie którejś z tych instytucji nie było, ponieważ wszystkie domy opusycyone zostały zajęte na prawach kaduka już wcześniej. W tej sytuacji ówczesny wójt gminy Jan Górski podjął ryzykowną decyzję i przekwaterował dwie rodziny z „atutami partyjnymi” z ul. Warszawskiej 15 do podobnego lokalu przy ul. Fabrycznej. Tym sposobem w sierpniu 1948 r. Prywatne Koedukacyjne Gimnazjum Gminnej Rady Narodowej otrzymało w użytkowanie budynek o 8 salach i cały plac. Zostały stworzone warunki do rozwoju szkoły będącej kuźnią kadr i pracy kulturalno – oświatowej w całej okolicy.

Zjednoczenie ruchu robotniczego w 1948 r. umocniło pozycję partii, rozpoczęła się tzw. socjalistyczna przebudowa wsi, polegającą na:

- tworzeniu spółdzielni produkcyjnych pospolicie zwanych kołchozami;

- tworzeniu infrastruktury dla tzw. socjalistycznej gospodarki.

W Wisznicach na gruntach parafialnych zostaje utworzona spółdzielnia produkcyjna. W ramach likwidacji majątku właścicieli ziemskich, zostaje przewieziony nowy, duży budynek mieszkalny Hankiewiczów z Małgorzacina do Wisznic z przeznaczeniem na biuro spółdzielni.

Powstaje nowa infrastruktura dla tworzącej się gospodarki uspołecznionej:

- mleczarnia z przetwórstwem mleka,

- lecznica dla zwierząt,

- magazyny Państwowych Zakładów Zbożowych,

- agronomówka, wodomistrzówka, CPN i inne.

Zostaje zbudowany Wiejski Dom Towarowy i magazyny, które miały skupić cały handel. W tym okresie przewodniczącym GRN był Tadeusz Raczkowski.

Zdaniem niektórych mieszkańców władze gminy oddały walkowerem:

- Włodawie plan inwestycyjny na budowę sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Wisznicach,

- do Podedwórza projekt budowy Państwowego Ośrodka Maszynowego.

Po 1956 r. podobnie jak w innych miejscowościach tak też w Wisznicach upada spółdzielnia produkcyjna. Do pustego budynku biurowego Urząd Gminy przenosi swoją siedzibę, w której będzie mieścił się prawie 40 lat.

W latach 80-tych w Wisznicach zostaje założony wodociąg – co niewątpliwie podnosi rangę osady.

W 1992 r. w budynku gminy przy ul. Warszawskiej 13 wybucha pożar, który czasowo uniemożliwił funkcjonowanie urzędu. Ówczesny wójt Henryk Jakubiuk przenosi siedzibę urzędu do budynku OSP na Wygodzie. Zleca tez opracowanie dokumentacji na budowę Ratusza.

W połowie lat 90-tych powstaje Społeczny Komitet Budowy kanalizacji w Wisznicach, który przy wsparciu wójtów Henryka Jakubiuka, Teresy Szpilewicz, Tadeusza Smeniuka doprowadził do skanalizowania całej osady i Wygody. Dzięki staraniom dyrektora szkoły Antoniego Sawickiego do planu weszła budowa sali gimnastycznej przy szkole podstawowej, która urealniła dalszą rozbudowę obiektu.

Budowę ratusza rozpoczęła Teresa Szpilewicz, a zakończenie budowy i przygotowanie obiektu do użytku przypada na 2 kadencje wójta Tadeusza Semeniuka. Po 12 latach budowę zakończono w 2006 roku. Przeniesienie Urzędu Gminy z budynku OSP na Wygodzie do nowego ratusza, wyposażenia jego, wykończenie części mieszkalnej i spłata kilkumilionowego kredytu zaciągniętego na budowę przypada na kadencję obecnego wójta Piotra Dragana. Obecny ratusz stanowi ozdobę centrum Wisznic i usprawnia pracę Urzędu Gminy.

---

 

Zarys dziejów Parafii Wisznice

1446 - Pierwsza wzmianka źródłowa o Wisznicach

1511 - Iwan Sapieha, protoplasta rodu, otrzymuje Wisznice od Zygmunta Starego

przed 1575 (1558) - Powstanie parafii obrządku wschodniego

1579 - Pierwsza wzmianka o prawach miejskich

04.IX.1588 - Odnowienie parafii prawosławnej przez Mikołaja Sapiehę

1596 - Przyjęcie postanowień unii brzeskiej przez parafię prawosławną

22.X.1630 - Fundacja kościoła łacińskiego przez Krzysztofa Sapiehę; budowa i jego wyposażenie oraz erygowanie parafii łacińskiej pw. Wniebowzięcia NMP, należącej do dekanatu janowskiego w diecezji łuckiej

1637 - Fundator kościoła, Krzysztof Sapieha umiera w Padwie, ciało zostaje sprowadzone i złożone w kryptach wybudowanej przez niego świątyni w Wisznicach

poł. XVII w. - Pożar niszczy drewniany kościół i wszystkie zabudowania kościelne

1662 - Budowa kaplicy katolickiej w miejsce spalonego kościoła

1705 - Wielki pożar Wisznic

1715 - August II nadaje Wisznicom przywilej na dwa kolejne jarmarki

1751 - Zakończenie budowy kościoła ufundowanego przez Krystynę Sapieżynę

czerwiec 1754 Konsekracja nowego kościoła

1780 - Zniszczona w pożarze cerkiew unicka

1783 - Odbudowa cerkwi

1797 Utworzenie w Wisznicach dekanatu unickiego w diecezji chełmskiej

koniec XVIII w. Założenie istniejącego starego cmentarza na terenie Wisznic

1809 Wisznice włączone do Księstwa Warszawskiego

1815 Wisznice wchodzą w skład Królestwa Polskiego

1818 Utworzenie Diecezji Janowskiej czyli Podlaskiej, Wisznice w dekanacie Parczewskim

1835 Zakup Wisznic przez Sosnkowskich

1836 Spłonęła cerkiew w wielkim pożarze miasta

1847 Miasto Wisznice otrzymuje herb: Biały koń przywiązany do zielonej topoli na niebieskim tle

1867 Kasata Diecezji Janowskiej czyli Podlaskiej i włączenie jej pod jurysdykcję biskupów lubelskich

1870 Utrata praw miejskich przez Wisznice i włączenie do gminy Horodyszcze z siedzibą w Dubicy.

1872 Ks. Seweryn Zatkalik buduje cerkiew unicką, obecny stary kościół

1873 Budowa plebanii przy parafii łacińskiej

1875 Przymusowe włączenie unitów do cerkwi prawosławnej

1905 Carski ukaz tolerancyjny i masowe przechodzenie dawnych unitów na obrządek łaciński

09 VII 1905 Wizytacja Parafii przez biskupa lubelskiego Franciszka Jaczewskiego

1906 Wyznaczenie nowego cmentarza przy drodze do Parczewa i Radzynia

01 VII 1908 Pożar drewnianego kościoła

1909 Rozpoczęcie starań nad uzyskaniem pozwolenia na budowę nowego kościoła 

01.X.1913 Franciszek Jaczewski, biskup lubelski, udziela ks. prał. Józefowi Scipio del Campo z Siedlec pozwolenia na poświęcenie kamienia węgielnego powstają fundamenty pod neogotycki kościół wg projektu inż. Jana Olejarskiego

1915 Spalenie Wisznic przez wojska carskie, część ludności wzięta w głąb Rosji

29.V.1920 Przejęcie cerkwi unickiej, zbudowanej staraniem ks. Zatkalika, na cele kultowe; poświęcenia dokonuje ks. kan. Ostojski, dziekan parczewski

1924 Wisznice stają się siedzibą dekanatu w Diecezji Siedleckiej czyli Podlaskiej

1937 Ksiądz Bronisław Turski rozpoczyna budowę obecnego kościoła w oparciu o istniejące już fundamenty; nowy projekt opracowali arch. Bohdan Pniewski i Jan Cybulski

1939 Początek II wojny światowej: Wisznice po kilkudniowej okupacji radzieckiej wchodzą do niemieckiej strefy okupacyjnej

18-19.VI.1944 27 Wołyńska Dyw. AK w Wisznicach

26.XI.1950 Poświęcenie nowego kościoła przez biskupa Mariana Jankowskiego, umieszczenie w ołtarzu relikwii św. Wincentego i św. Wiktora. Od tego czasu w świątyni sprawuje się wszystkie czynności liturgiczne

1951-1955 Powstaje polichromia – dzieło prof. Zbigniewa Łoskota z Warszawy oraz ołtarze i postacie świętych z masy marmurowego kruszywa łączonego cementem wyk. przez rzeźbiarkę Wandę Pawłowską z Krakowa

12.VI.1955 Konsekracja nowego kościoła pw. Przemienienia Pańskiego przez biskupa Mariana Jankowskiego, sufragana Diecezji Siedleckiej

06.I.1970 Ks. kan. Bronisław Turski przechodzi na emeryturę

17.IX.1979 Umiera ks. kan. Bronisław Turski w Wisznicach; ciało złożone na miejscowym cmentarzu

1985-1986 Powiększenie i ogrodzenie cmentarza parafialnego oraz budowa organów – Nawrot z Wronek k. Poznania

26-28.VIII.1988 Wizytacja Parafii – bp sufragan Wacław Skomorucha

1993 Remont kościoła: wymiana stropu i pokrycie dachu miedzianą blachą

25.III.1996-2002 Biskup Jan Wiktor Nowak – ordynariuszem Diecezji Siedleckiej

06.X.1996 W 400-letnią rocznicę Unii Brzeskiej Ojciec Św. Jan Paweł II w Rzymie dokonuje beatyfikacji Męczenników z Pratulina

10.VI.1999 Ojciec Jan Paweł II przybywa z pielgrzymką do Siedlec

III.2002 Po śmierci biskupa Jana Wiktora Nowaka, ordynariuszem Diecezji Siedleckiej zostaje Biskup Zbigniew Kiernikowski

2002 Przebudowa prezbiterium: ołtarz, ambonka i posadzka z marmuru

lipiec 2003 Poświęcenie ołtarza – Biskup Ordynariusz Zbigniew Kiernikowski

jesień 2003 Remont plebanii: wnętrze, wymiana okien i ocieplenie całego budynku

wrzesień 2004 Wizytacja Parafii – bp sufragan Henryk Tomasik

2004/2005 Powstaje Katolickie Stowarzyszenie Społeczno-Oświatowe i Dziedzictwa Kulturowego w Wisznicach

02.IV.2005 Umiera Ojciec Św. Jan Paweł II, pogrzeb 08 kwietnia w Rzymie

19.IV.2005 Papieżem zostaje kard. Józef Ratzinger, przyjmuje imię Benedykt XVI

12.VI.2005 50. rocznica konsekracji parafialnego kościoła

---

 

 [tekst do wykorzystania pobrany z www.wisznice.pl]

Rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Wisznicach, konstrukcji drewnianej, erygowano w 1606r.. Nie wiadomo kiedy został ufundowany i kto był fundatorem. Parafię włączono w obręb dekanatu janowskiego diecezji łuckiej. Drugi kościół z kryptami kolatorskimi, ufundował 29 października 1630r. Krzysztof Sapieha, stolnik litewski. Opłacił również budowę domu prepozyta, wikarego, mansjonarii, szpitala dla ubogich i szkoły. Budynki zostały spalone około 1660r. przez Węgrów i Kozaków. W miejscu zniszczonego kościoła wzniesiono kaplicę drewnianą, krytą gontem, z wieżą i dwoma dzwonami. Kolejny kościół powstał w 1751r. z fundacji księżny Krystyny z Sanguszków Sapieżyny, wojewodziny brzeskiej. Zachował się inwentarz z 1758r., który dokładnie opisywał wygląd kościoła. Założony na rzucie prostokąta (36x16 m.), trójnawowy, z węższym prezbiterium i dwuwieżową fasadą. Fasadę poprzedzał ganek z dwoma parami kolumn. Dach był dwuspadowy z gontu, zakończony wieżą z żelaznym krzyżem. Niższe nawy pokryte zostały dachem pulpitowym. Wnętrze oświetlało pięćdziesiąt okien. Wewnątrz znajdował się przedsionek i trzyołtarzowa kaplica pw. Matki Boskiej Sokalskiej. Chór oparto na dwóch kolumnach. Ołtarz wielki drewniany, z murowaną mensą i pięć ołtarzy. Pod kościołem umieszczono kryptę. W 1796r. dokonano przebudowy kościoła: rozebrano ganek, usunięto dwie wieże w fasadzie, zlikwidowano kaplicę, zrąb podmurowano cegłami. Obok wybudowano drewnianą dzwonnicę oraz szpitala dla ubogich. Kościół ten spłonął 1 lipca 1908r.  Obok kościoła postawiono drewnianą kaplicę w 1909r. nadzoru dokonał E. Czyż - inżynier powiatu włodawskiego. W 1873r. zbudowano nowa plebanię późnoklasycystyczną. Murowana z cegły, otynkowana założona na rzucie prostokąta posiadała dwukolumnowy portyk i dwukondygnacyjną drewnianą werandę. Plebania była budowlą parterową z drewnianym poddaszem i podpiwniczeniem. Dach dwuspadowy okryto blachą. Plebania przetrwała do dziś, do 2003 r. mieściło się tam Zgromadzenie Sióstr Albertynek. 17 września 1909r. podpisano umowę na opracowanie projektu nowego kościoła z inż. arch. Janem Olearskim (Olejarskim) z Radzynia, podjął się również nadzoru i kierowania pracami budowlanymi. Koszt budowy (47 tyś rubli) planowano pokryć ze składek mieszkańców, odszkodowania z Towarzystwa Ogniowego. Projekt zakładał budowę murowanego, neogotyckiego kościoła o dwuwieżowej fasadzie na rzucie krzyża łacińskiego.Prace nadzorował Olearski z majstrami Józefem Jaroszewiczem, Stefanem Gołubienką. Prace trwały do I wojny światowej, zebrane fundusze zaginęły. Po I wojnie światowej do potrzeb liturgii kościoła rzymskokatolickiego przystosowano kościół unicki. [po prawej: zdjęcie przed cerkwią Bractwa Najświętszego Sakramentu w Wisznicach] Dopiero w 1937r. arch. Bohdan Pniewski i inż. arch. Jan Cynulski na dawnych fundamentach opracowali kolejny projekt pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego i św. Antoniego Padewskiego. Realizowano go w latach 1937-1955. Budowę ukończono dopiero w 1955 r. staraniem ks. Bronisława Turskiego. Do dzisiaj możemy podziwiać kościół murowany z cegły i kamienia, założony na planie krzyża łacińskiego z dwuwieżową fasadą. Przy prezbiterium znajduje się zakrystia i kaplica. Dach pokryto blachą (dzisiaj miedzią), zwieńczono wieżyczką z krzyżem. Świątynia została konsekrowana 12 czerwca 1955r. przez biskupa Mariana Jankowskiego - sufragana podlaskiego. Wystrój wnętrza świątyni jest współczesny, księgi metrykalne prowadzone od 1886 r., a kronika parafialna od 1955 r.

Od roku 2001 przebudowywano wnętrze kościoła. Rok 2003 przyniósł znaczące zmiany w losach parafii. 1 lipca 2003r. o godz. 10:00 konsekrowano nowy ołtarz. Dokonał tego biskup Zbigniew Kiernikowski. Równocześnie biskup przeprowadził bierzmowanie młodzieży. W 2003 r. przeniesiono Zgromadzenie Sióstr Albertynek. Dziekan Jan Gogłoza odszedł na emeryturę, następcą został ks. Krzysztof Czyrka.